Het was nog een hele klus om een rapper te vinden voor de voorstelling ‘Double Dong’ van de Rotterdams-Surinaamse theatermaker Tjon Rockon. Veel mc’s vreesden voor hun imago. Homoseksualiteit is een taboe in de hiphopscene. Rappers willen er niet over praten en zijn niet bereid in een voorstelling met dit onderwerp mee te spelen. Rockon: “Wat wel vreemd is, aangezien je in het theater een personage speelt en je dan niet automatisch dat personage ook bent in het echte leven.” Blijkbaar is de associatie met homoseksualiteit al bedreigend genoeg voor het imago van Nederlandse rappers.Toch bestaat er een gay hiphopscene. Tien jaar geleden raakte Rockon per toeval verzeild op een gay hiphopparty in New York. “Ik zat ‘s middags in de metro met een vriend van me. Daar kregen we een flyer voor een hiphopfeest. We kwamen daar aan en je zag echt van die stoere hiphopgangsters voor de deur, met van die grote jassen. Binnen bleek pas dat het een gay hiphopfeestje was.” Het contrast tussen wat je voor de deur ziet en wat zich binnen afspeelt, is typerend voor de gay hiphopcultuur. “Het is een cultuur achter gesloten deuren.”
Eenmaal binnen in de club in New York wist Rockon niet wat hij zag. “Het ging daar echt helemaal los. Er waren typische hiphopdingen, zoals breakdance en electric boogie. Maar ook andere stijlen zoals voguing - de dansstijl die in de clip Vogue van Madonna te zien is -, travestie en van die catwalkimitaties. Het was een bonte mix van gasten. Op normale hiphopparties is het heel laidback, hier was een heel andere vibe. Dat extravagante wat gays hebben in combinatie met hiphop zorgde voor zoveel nieuwe mogelijkheden.”
Weer terug in Nederland bleef het idee door zijn hoofd spoken om zijn ervaring op te schrijven en in een theatervoorstelling te verwerken. Nu, na tien jaar, komt het er eindelijk van. “Een jaar geleden besteedde het Nederlandse hiphopmagazine State aandacht aan de gay hiphopscene in Nederland. Bekende producers werd gevraagd of ze met gay mc’s zouden willen samenwerken. Niemand zei ‘ja’. Er werd steeds om de vraag heen gedraaid. Dat was voor mij een trigger om zelf ook met het interviewen van hiphop boys te beginnen. Als je gasten ermee confronteert kunnen ze hard uit de hoek komen. Het liefst trappen ze je kop eraf. Ze willen er niet over praten. Anderen beginnen juist verdacht te lachen, alsof ze iets te verbergen hebben. In alle gevallen voelen die gasten zich persoonlijk aangevallen. Dat maakt het moeilijk om er op een normale manier over te praten.”
Rockon probeert met zijn voorstelling meer aandacht te vragen voor het onderwerp en hoopt zo dat er meer openheid ontstaat om er over te praten. Er bestaat wel zoiets als de term homohop en er is een aantal bekende Amerikaanse rappers die homoseksueel zijn. Deze rappers lijken in een eigen kleine wereld te leven en geen tot weinig aansluiting te vinden bij de bestaande hiphopcultuur. Rockon: “Sommige van die homoseksuele rappers vrezen voor hun leven. Dat is opmerkelijk, omdat hiphop juist ontstaan is als een cultuur die opkomt voor onderdrukte groeperingen in de samenleving.”
Dat hiphop is veranderd beaamt Rockon: “Ik ben 37 jaar. De jaren ‘80 en ‘90 heb ik meegemaakt. Een heleboel moves die in electric boogie en breakdance bekend zijn, komen voort uit voguing en house uit de jaren ‘70. Voguing is heel vrouwelijk. Dat zette zich ook door in kleding. Hiphoppers droegen in de jaren ’80 geregeld van die leren strakke pakken. Kijk maar naar de oude platen hoezen van Grandmaster Flash. Tegenwoordig wordt hiphop vooral geassocieerd met macho’s, gangsters en criminaliteit. De gay scene zou voor meer veelzijdigheid zorgen en nieuwe invloeden binnen de hiphop kunnen introduceren. Dat is wat ik zag in New York.”
In zijn voorstelling laat Rockon veel clichés zien over hiphop: machogedrag, criminele patsers en harde teksten. Achter deze bekende beelden gaat echter een diepere laag schuil: “In de hiphop kan een begroeting soms heel close en klef zijn. Als je dat net te lang aanhoudt, dan kan het een andere betekenis krijgen.” In deze vorm schuilt echter het gevaar dat een toeschouwer met weinig kennis over het onderwerp, die dubbele laag niet automatisch oppakt.
Het gevaar ligt op de loer dat de voorstelling daarmee zijn doel, namelijk openheid en meer aandacht voor de gay hiphopscene, voorbij schiet. Heeft Rockon er wel eens over gedacht om een debat of een gesprek na de voorstelling te organiseren? “Ik ben me er van bewust dat dit thema verschillende reacties kan oproepen bij toeschouwers. Sommige mensen weten niet veel over hiphop. Maar er zullen zonder meer ook hiphop gasten komen kijken deze week. Het zou mooi zijn als er na de voorstelling een gesprek over dit onderwerp op gang zou komen. Ik ga dat niet forceren, maar ik sta er wel voor open.”
Double Dong – Tjon Rockon
Woensdag 4 november, 23.00 uur, Machinegebouw 2
Zaterdag 7 november, 19.30 uur, Machinegebouw 2
Geen opmerkingen:
Een reactie posten