'Taal is ongrijpbaar en toch zo tastbaar'

In haar zevende levensjaar ontdekte Kim Buntsma haar liefde voor taal. Vandaag de dag voert ze gegevens in op een kantoor. Een combinatie van die twee zaken is terug te vinden in haar stuk ‘Wat er wel niet is’, dat op Hollandse Nieuwe 11 werd opgevoerd. 'Wat er wel niet is' gaat over vier ambtenaren op een fictief kantoor, die de hele dag praten over koffie, papier en thee.

Wat fascineert je zo aan taal?
Ja, wat fascineert me zo aan taal… het lijkt alsof het pasbaar is, maar tegelijkertijd glipt het uit je handen. Van heel veel andere dingen denk ik ‘waarom zou ik me daar druk om maken’. Maar taal is zo ongrijpbaar en toch zo tastbaar. Ik ben er altijd wel mee bezig. Zo stond ik laatst op Waterlooplein na te denken over de economie. Dat er mensen zijn die altijd met die cijfertjes bezig zijn, en dan denk ik aan mijn eigen afschriften en dan denk ik: dat zijn eigenlijk ook woorden. Is taal wel wat taal is? Ik had ook iets anders kunnen kiezen. Muziek kan ook taal zijn. Maar wanneer is dat taal? Als het is opgenomen? Als ik mijn beroep had gemaakt van viool spelen had ik daar gestaan met een stuk hout in mijn handen. Ja, en dan had ik een stuk hout gehad. Ik weet het antwoord zelf ook nog niet en ik zal er ook wel over blijven nadenken.

Zou je kunnen zeggen dat hetgeen je zo aanspreekt in taal het mysterie is?
Tja, mysterie, mysterie… ik vind taal spannend, maar ook heel eng. Ja, ik vind mysteries leuk. Ik heb maar weinig nodig om iets spannend te vinden.

Je werkt op een kantoor. Kan je daar wat over vertellen?
Ik werk in een back office van een school. Ik ben de hele dag bezig met gegevens invoeren en uit het systeem halen.

Wat voor gegevens zijn dat? Wie hebben wat aan die gegevens?
Uhm… ja… (denkt lang na). Ja, de mensen die op die school werken.

Hoe dan? Voer jij de cijfers in of zo?
Nee, nee, dat niet. Ik moet ervoor zorgen dat de mensen op die school hun werk kunnen doen.

Wat heb je bijvoorbeeld vandaag gedaan?
Vandaag ben ik vooral bezig geweest met een telefoonlijn. Die deed het niet goed dus ik moest de hele tijd naar de techniek heen en weer. Tachtig procent van de dag ben je bezig met zorgen dat de communicatie goed werkt. Dan is er weer iets met de telefoon, dan sta ik in het printerhok waar ik carbonpapier wil oprollen, maar dan moet ik weer naar de techniek voor een apparaat. Dat mag niet handmatig.

Wat is jouw perceptie van het kantoorleven?
Mijn perceptie van het kantoorleven… ik vind al snel iets een kantoor. Ik heb veel in de horeca gewerkt en dat vind ik geen kantoor. Een kantoor is een plek waar kantoorartikelen onontbeerlijk zijn. Ik heb in een ziekenhuis gewerkt, dat vind ik geen kantoor. Bij een kantoor denk ik aan de overheid, of het belastingkantoor. Ja, in de horeca zijn natuurlijk ook kantoorartikelen nodig, voor het betalen van rekeningen en zo…

De vorige keer dat we elkaar spraken zei je dat mensen op kantoor ‘leuteren over niks’. Wat bedoel je daarmee?
Leuteren over niks… hmm… nou ja, op kantoor gaat het over hele kleine dingen. Je raakt heel snel kwijt waar het over gaat. In sommige bedrijven is het zo duidelijk. Als je in een bakkerij werkt dan sta je bij de toonbank, legt iemand geld neer en dan ben je bezig met een transactie. Maar in zo’n groot bedrijf waar zoveel mensen werken is het onderwerp gauw zoek. De helft van de tijd gaat de communicatie over communicatie. Misschien is het handig als ik een voorbeeld geef.

Graag!
Ik zit op kantoor. Ik kom aan, ik zet mijn pc aan, bekijk mijn post, zet koffie, en bedenk me dan dat ik tijdelijk ergens anders werk. En mijn collega, waar ik nauw mee samenwerk, die werkt nog op de andere plek. En ik bedenk me dat ik nog moet controleren of hij door de poortjes op het station is gekomen. Dus voordat ik aan het werk ga doe ik dat. Dan vraag ik: 'Ben jij met je abonnement door de poortjes gekomen?' En hij zegt: 'nee, jij wel?' 'Ja, ik wel.' 'Maar hoe ben je dan op je werk gekomen?' 'Ik ben met iemand door het poortje meegelopen.' En dan ben ik benieuwd hoe hij de volgende dag weer naar zijn werk zal komen.

Maar dat is toch niet leuteren over niks?
Nee, maar het geeft wel aan… ik vind het tekenend voor de uitzichtloosheid. Dan komt er weer een nieuwe database en moet je allemaal cursussen volgen. Er is altijd wel wat te zeuren op kantoor.