Recensie Zaka de Klootzak

'O, en Zaka de Klootzak zit daar'.


Door Ilrish Kensenhuis

'Hebben jullie die documentaire gezien van die wijven die verslaafd zijn aan sex? Waar de fuck vind je dat soort wijven?' Zaka kijkt recht voor zich uit. Met zijn ogen speurt hij langs de gezichten van het publiek. Het door Omar Dahmani geschreven theaterstuk Zaka de Klootzak is lekker direct.
De sfeer is goed, de spelers staan op scherp en alle stoelen in het Machinegebouw zijn bezet.
Schrijver Omar Dahmani (19) speelde in verschillende kleine producties van MC maar laat als rapper ook behoorlijk van zich horen. Hij won de prijs Most Wanted 2009 en is verder vaste columnist voor jongerenmagazine Spunk en verschillende andere magazines.Omar nam deel aan de MC schrijfcursus om zich teksttechnisch te verrijken en schreef daar zijn eerste theaterstuk. Hij had hiervoor genoeg inspiratie, namelijk de momenten die hij zelf samen met zijn vrienden op menig bankje beleefde.

Wij zitten, wij praten, wij smoken
Zaka de Klootzak gaat over drie vrienden die elkaar iedere dag spreken. Ze delen hun gedachten, overpeinzingen en eigenaardigheden. En omdat ze elkaar zo vaak zien worden de gesprekken na verloop van tijd nogal bizar. Een groen bankje staat symbool voor de plek waar de jongens elkaar ontmoeten. Met een skyline van betondraad op de achtergrond bespreken zij tussen het blowen door hun visie op de wereld, hun perceptie van vrouwen, hun kindertijd en hun ergernissen. Met het script in de hand doen zij verslag van de gedachtenspinsels die Omar Dahmani heeft ontleend aan de gesprekken met zijn eigen vrienden.

Inkoppertjes
De personages Zaka, Roy en Aron (Sofian Abayahya, Lionel Leeuwin en Everon Jackson Hooi) zijn vleesgeworden taalwonders. Ze jongleren met de woorden die ze uitspreken en doen hierin niet voor elkaar onder. Vooral in de aansluiting is dit te merken. Het tempo is goed en de tekst blijft een geheel. De bevindingen, 'fucks' en beschuldigingen volgen elkaar in rap tempo op en maken ook op tijd plaats voor stiltes.
De tekst wordt bewust geplaatst, soms op elkaar maar vaak ook direct op het publiek. Regisseur Karim Traïda heeft duidelijk een presentatievorm willen creëren die dienstbaar is aan de tekst. De reading bevat alle ingrediënten die men nodig heeft om zich een beeld te vormen van een volledige voorstelling. Hoewel de acteurs bij vlagen spelen alsof ze de tekst niet geheel beheersen ontstaat nooit het gevoel dat zij niet ten dienste van de tekst spelen.

Profiteurs
Omar Dahmani refereert in de tekst aan de kindertijd van de personages. Als mensen over vroeger praten ontstaan vaak de mooiste en gekste verhalen. Herinneringen worden opgehaald en oud zeer komt boven drijven. Op het gegeven dat hij ooit een geheim van Zaka aan een meisje zou hebben doorverteld zegt Aron stellig dat het niet belangrijk is 'Money over bitches' stelt hij. Zaka krijgt de lachers op zijn hand als hij Aron eraan herinnert dat hij ooit zijn gameboy zonder batterijen aan hem teruggaf. Hij leende zijn vriend volgens eigen zeggen al 300 euro. Aron herinnert hem op zijn beurt aan het feit dat vriendschap niet gratis is. Er ontstaat ruzie, maar vrienden laten elkaar niet in de steek. Na het dimmen van de lichten zitten ze weer op het bankje, samen.

Talent
Zaka de Klootzak zit goed in elkaar. De tekst is prikkelend. Het simpele lichtontwerp en het decor complementeren elkaar. De gesprekken zijn herkenbaar en treffen doel. Drie jongens die over 'niets' praten lijken misschien saai maar dat is hier niet aan de orde.
De noodzaak om met elkaar te blijven praten is continue aanwezig.
Omar Dahmani gebruikt mooie taal. Zijn zinnen zijn af. Hiermee vlecht hij dingen die onlogisch lijken, logisch aan elkaar.
Hij heeft zichtbaar en hoorbaar talent voor taal. Talent hebben zeker ook de acteurs die zijn stuk ten tonele hebben gebracht. Zij hebben de mogelijkheden van de tekst bekeken en vanuit de essentie gewerkt. Zo heeft al dit talent kwaliteit gegenereerd. De 'echte' Zaka zat achter in de zaal. Hij heeft dat vast ook gezien.