Zaka de Klootzak (Reportage van een repetitie)

'Over slaapzakken in tenten, kamperen met je matties en meer van dat soort shit'.

Drie stoelen nemen de plek in van het bankje waarop uiteindelijk drie jongens zullen zitten.
Dat laatste is ook echt wat ze doen; ze zitten, ze kijken en ze luisteren.
Het is stil.' Homo's vallen toch op mannen en piemels?'
Binnen een fractie van een seconde barst er een waterval van ongezouten jongenspraat los.
Want dat is wat deze jongens doen, ze praten over leven, hun leven in deze wereld.
Naar alle waarschijnlijkheid doen ze dat al heel lang. Menigeen zou verdwaald raken in hun aaneenkoppeling van slang, straattaal, ebonics en goed gevonden (straat)wijsheden.
Zij weten elkaar echter steeds te vinden en sluiten met hun reacties naadloos op elkaar aan.
Hun analyses klinken bijna logisch en hun handelingen worden dat daardoor ook.
'Wat was mijn punt ook al weer'? Jouw punt was dat je houdt van het anale verkeer en dat je hoopt dat je op een dag een neger tegen komt met zo'n joekel en dat ie je dan zo doorpaalt dat je een week niet meer kunt lopen. Dat is je punt, en je hebt je punt helemaal gemaakt'.

Regisseur Karim Traïda, neemt de regie op zich van het door Omar Dahmani geschreven theaterstuk
'Zaka de Klootzak'. De tekst verhaalt over drie vrienden,gewenning in (hun) vriendschap en over de vreemde gesprekken die daaruit voortvloeien. Karim werkt met drie getalenteerde jonge acteurs die ieder via hun eigen weg in het vak zijn beland. In zes repetities gaan deze acteurs op zoek naar een vorm om het verhaal van Zaka, Roy en Aron te vertellen.

Sofian Abayahya speelt de rol van de koppige Zaka. Zelf begon hij met acteren toen hij 16 was, een leeftijd die niet ver af ligt van die van de jongens die Omar Dahmani in zijn theaterstuk portretteert.
Dan Lionel Leeuwin als Roy die immer 'spacend' en high on life door het leven lijkt te gaan.
Zijn tocht voerde hem langs jongerentheatergroep 020, De Nieuw Amsterdam en via een uitstap naar de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht naar Engeland om daar aan het Drama Centre London zijn studie te voltooien en om na zijn terugkeer en de hervatting van zijn werk als acteur in Nederland plaats te nemen op de plek waar dit stuk zich afspeelt; een bankje, ergens zomaar op straat.
Everon Jackson Hooi maakt het drietal compleet. Everon is de afgelopen 5 jaar bijna dagelijks te zien als Bing Mauricius in Neerlands langstlopende soap; Goede tijden, Slechte tijden en is tevens bekend van rollen in de dramaserie de Erfenis en de speelfilm Doodeind. Tevens beschikt hij naast acteerkwaliteiten ook over een duidelijk makersperspectief ,een eigenschap die hem als de betweterige en ietwat aanmatigende Aron wellicht van pas zal komen.

'Niemand vertelt mij wat ik moet doen' lijkt Zaka tegen Aron te zeggen als hij demonstratief naar zijn kruis grijpt en daarbij zegt 'Deze kan ik voor je bewegen , heen en weer'. De acteurs geven met hun spel een verduidelijking van de hiërarchie waarin de personages zich bevinden. Ook scheppen ze een beeld van de mentaliteit die zij er op na houden. Zoals het ongeschreven regels en ook vriendschap betaamt accepteren deze jongens elkaars nukken, haantjesgedrag, en eigenaardigheden.

Bij de bespreking van scène drie rijzen vragen rondom de betekenis van een slaapzak in een tent en de kussens die hier wel of niet in zouden moeten. 'Ik heb hier eigenlijk heel veel vragen over', roept Everon. Samen duiken acteurs en regisseur in het mysterie dat Omar Dahmani in straattaal 'kamperen' heeft genoemd. 'Kamperen is blowen dat is duidelijk maar wat is dan de joint?' 'De tent? 'probeert Sofian.
'Maar wat is dan de slaapzak'? oppert Roy. 'De tent is de vloei , de slaapzak de weed en de kussens, dat is dan de 'tabakka' merkt Everon op na een voorzet van Karim.
Na een kort telefonisch onderhoud met Omar zelf is het duidelijk, ze zitten op het goede spoor en zoeken verder naar een manier om dit in spel over te brengen op het publiek.

Pas op dat je niet in zijn energie komt'. 'Vertel aan het publiek , hoor hun antwoorden maar reageer alsof deze van het publiek komen'. Karim geeft tussendoor regieaanwijzingen aan de acteurs. Het is makkelijk om in de energie van de ander te gaan zitten. De acteurs moeten zich bewust blijven van de karaktertrekken die hen van elkaar onderscheiden. Dat is wat ze interessant maakt om naar te kijken maar vooral om naar te luisteren. Hieruit volgt ook het belang van stemgebruik, kleur, toon en het aanbrengen van nuances.
Na het besluit tot een reading van de tekst door de acteurs wordt dit eens te meer duidelijk.
De regisseur en zijn acteurs hebben een ingang gevonden in hun zoektocht naar de overdrachtsvorm van dit theaterstuk. De essentie is namelijk niet wat je doet maar wat je zegt.

Donderdag 5 november, 19.30 uur, Machinegebouw 2.
Vrijdag 6 november, 22.30 uur, Machinegebouw 2.

Door Ilrish Kensenhuis